Θέμα 3 Δείγματα βιωσιμότητας της τοπικής κοινότητας (μέρος Α και μέρος Β)
Μέρος A. Δείγματα βιωσιμότητας για τοπικές κοινωνίες
1. Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας- Ελλάδα 2.0
Ένας από τους τέσσερις βασικούς πυλώνες του εθνικού Σχεδίου Ελλάδα 2.0. που δημοσιεύτηκε το 2020 είναι η «Πράσινη Μετάβαση».
Η «Ελληνική Μετάβαση» θα υλοποιηθεί μέσα από την ανάπτυξη και τη διεξαγωγή δράσεων σύμφωνα με τους ακόλουθους άξονες :
- Μετάβαση σε ένα νέο φιλικό προς το περιβάλλον ενεργειακό μοντέλο
- Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση
- Μετάβαση σε ένα πράσινο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών
- Βιώσιμη χρήση πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας
Ενδεικτική δράση: Ανακαίνιση έργου
Ολοκληρωμένη επενδυτική δραστηριότητα που σχετίζεται με την προσφορά και κίνητρα για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών.
Δράση που περιλαμβάνει μικτά χρηματοδοτικά εργαλεία για επιχειρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού και ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, με σκοπό :
- τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης
- την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
- την αναβάθμιση της ανταγωνιστικής τους θέσης επενδύοντας στην «πράσινη» ανάπτυξη.
2. Δήμος Βόλου: μελέτη περίπτωσης 1ης επικαιροποίησης της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης
Ο Βόλος, μια ελληνική πόλη, έχει αναπτύξει μια καινοτόμο, καλά δομημένη Βιώσιμη Στρατηγική με όραμα την αναζωογόνηση του αστικού κέντρου μέσω της αξιοποίησης των χωρικών και λειτουργικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων του. Κύριος στόχος της όλης στρατηγικής είναι η επιτάχυνση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης σε συνδυασμό με τη δημιουργία συγκεκριμένων και καθορισμένων σχεδίων δράσης με συγκεκριμένους στόχους και πρωτοβουλίες.
- Δράσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
Ενδεικτικές πρωτοβουλίες
- Επέκταση δικτύου πεζοδρομίων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας στο οδικό δίκτυο της κεντρικής αστικής περιοχής
- Μετατροπή της οδού Γαμβέτα σε δρόμο ήπιας κυκλοφορία
- Δράσεις για τη βελτίωση της κινητικότητας και την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος
Ενδεικτικές πρωτοβουλίες
- Επισκευή – ενίσχυση υποστηρικτικού οργανισμού και ανακαίνιση Δημοτικού Θεάτρου
- Επέκταση δικτύου ποδηλατοδρόμων στον αστικό ιστό Βόλου – Νέας Ιωνίας à Παροχή και εγκατάσταση συστήματος αυτόματης διάθεσης ποδηλάτων
- Δράσεις για τη δημιουργία και αναβάθμιση κοινωνικών υποδομών
Ενδεικτικές πρωτοβουλίες
- Επεμβάσεις στον εξωτερικό και τον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου για τη λειτουργία Κέντρου Κοινότητας
- Βελτίωση της υποδομής των σχολών διευκόλυνσης, ενίσχυσης και μονιμοποίσης της απασχόλησης (Κέντρο Εργασίας)
- Δράσεις για την προώθηση της Απασχόλησης, της Επιχειρηματικότητας και της Κοινωνικής Οικονομίας
Ενδεικτικές πρωτοβουλίες
- Γραφείο Διευκόλυνσης, Ενίσχυσης και Μονιμοποίησης της Απασχόλησης στην περιοχή παρέμβασης (Κέντρο Εργασίας)
- Γραφείο Πληροφοριών για την επιχείρηση στην περιοχή παρέμβασης
- Δημιουργία startups με προσανατολισμό στον Πολιτισμό και τον Τουρισμό στην περιοχή
3. Δημιουργία νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Θαλάσσιας Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ)
Κύριοι στόχοι
- Ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας
- Εξάπλωση σε νέες αγορές και τεχνολογίες
- Προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας
Η δημιουργία του ΕΤΘΑΥ εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2021 και αποσκοπεί να υποστηρίξει επενδύσεις που σχετίζονται με τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία καθώς και την ανάπτυξη νέων αγορών και τεχνολογιών.
Η πρώτη φιλόδοξη πρωτοβουλία του ΕΤΘΑΥ ήταν η επένδυση 6,1 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προώθηση της βιώσιμης αλιείας και την προστασία των αλιευτικών κοινοτήτων.
Η όλη προσπάθεια στοχεύει στη μείωση του μέσου όρου ηλικίας των ατόμων που ανήκουν στις αλιευτικές κοινότητες. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο τρέχων μέσος όρος ηλικίας των εργαζομένων είναι άνω των 50 ετών.
Το νέο ΕΤΘΑΥ θα χρηματοδοτήσει το πρώτο σκάφος ή τη μερική ιδιοκτησία (τουλάχιστον 33%) για ειδικευμένους και/ή έμπειρους ψαράδες κάτω των 40 ετών.
4. Έργο «Σε δράση για έναν καλύτερο κόσμο»
- Το «Σε δράση για έναν καλύτερο κόσμο» εισάγει προσεγγίσεις σε μια ολιστική μεθοδολογία και τους 17 Παγκόσμιους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην ελληνική κοινωνία παρέχοντας τη φιλοδοξία για ενεργό συμμετοχή υπεύθυνων οργανισμών και ενεργών πολιτών και την υιοθέτηση βιώσιμων και ουσιαστικών τάσεων.
- Οι τοπικές κοινωνίες διαδραματίζουν βασικό ρόλο στον εντοπισμό και την κατανόηση των τοπικών θεμάτων και τελικά στην επίλυσή τους.
- Οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να συμβάλουν επαρκώς στην προώθηση της καλύτερης ποιότητας ζωής και στον βιώσιμο μετασχηματισμό των δήμων.
- Βραβευμένο με το European Sustainability Award, ως το καλύτερο πρόγραμμα που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη από τους 17 Βιώσιμους Στόχους το 2019.
Μέρος Β. Δράση των τοπικών κοινωνιών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
1. Έλληνες Πρόσκοποι για τους ΣΒΑ
Οι Έλληνες Πρόσκοποι έχουν κινητοποιήσει την παγκόσμια προσπάθεια των 17 ΣΒΑ, εισάγοντας ένα φιλικό προσκοπικό σύστημα για τους ΣΒΑ. Η Προσκοπική Κίνηση ως φορέας μη τυπικής εκπαίδευσης αλλά και λόγω του βιωματικού της χαρακτήρα συμβάλλει για πάνω από έναν αιώνα στην πρακτική εφαρμογή των βασικών αρχών της αειφορίας οργανώνοντας βιώσιμες φιλικές πρωτοβουλίες.
Ενδεικτικά, αναφέρεται:
Το 1ο Σύστημα Προσκόπων Χολαργού διοργάνωσε μια δυναμική δράση στο Χατζηπατέρειο Κέντρο Αποκατάστασης και Υποστήριξης Παιδιού (ΚΑΣΠ) βοηθώντας στη διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων του κτιρίου.
In alliance with the following sustainable goals:
2. Βιοκλιματικό Πάρκο στα Σεπόλια
- Το νέο «πάρκο τσέπης» δημιουργήθηκε στα Σεπόλια, στην Αθήνα.
- Συνέργεια του Δήμου Αθηναίων και της εταιρείας «P&G» και υλοποίηση από τον οργανισμό «Γη»
- Η πρωτοβουλία υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Υιοθετήστε την πόλη σας».
- Συνολικά φυτεύτηκαν 190 νέα αρωματικά φυτά (λεβάντα, δεντρολίβανο, μυρτιά και θυμάρι κ.λπ.). Οι υποδομές του πάρκου ανανεώθηκαν πλήρως και το εγκατεστημένο σύστημα φωτισμού θα ενισχυθεί με αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα.
Πρόγραμμα «Υιοθετήστε την πόλη σας»
Το «Υιοθέτησε την Πόλη σου» είναι ένα νέο πρόγραμμα που εγκαινίασε ο Δήμος Αθηναίων ως νέο μοντέλο δημόσιας πολιτικής με τη συμμετοχή της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών. Το πρόγραμμα ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή και δέσμευση των κατοίκων.
3. Η «πράσινη στέγη» του Δημαρχείου της Έδεσσας
- Η φύτευση της στέγης του Δημαρχείου με διάφορα φυτά ήταν μια από τις κινήσεις που άλλαξαν την όψη και τη λειτουργία του κτιρίου του Δημαρχείου στην Έδεσσα.
- Τα πολλαπλά οφέλη αυτής της ενέργειας είναι ήδη προφανή, τόσο ως προς το κομμάτι της ενεργειακής απόδοσης όσο και στη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής.
- Ο δήμος Έδεσσας έχει βραβευτεί δύο φορές με τα «Βραβεία Καλύτερης Πόλης» και το Χρυσό Βραβείο στην κατηγορία Εμπορικό τοπίο των Βραβείων Τοπίων 2021.
- Η πράσινη στέγη είναι ανοιχτή για τους μαθητές και όλους τους πολίτες γενικότερα, λειτουργώντας ως δημόσιος χώρος αναψυχής.
4. Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΚ) για την εκπαίδευση στην Περιβαλλοντική Αειφορία
- Σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα 2030 (βλ. βιβλιογραφία) και την ανακοίνωση για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης, η Επιτροπή διοργάνωσε δημόσια διαβούλευση με πολίτες, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς οργανισμούς με διεθνή, ευρωπαϊκή, εθνική, περιφερειακή και τοπική ενεργοποίηση και αντίκτυπο.
- Η ΕΚ επεξεργάζεται πρόταση για Σύσταση του Συμβουλίου για την εκπαίδευση σχετικά με την περιβαλλοντική αειφορία.
Η όλη προσπάθεια συνίσταται σε μια έρευνα που στοχεύει στη συγκέντρωση ιδεών και απόψεων από το ανοιχτό κοινό σχετικά με τις κατευθύνσεις της σύστασης, η οποία θα ξεκινήσει και θα εγκριθεί από την Επιτροπή εντός του 2021.